Keuken: Neeltje Degenkamp

Transcript

Door de eeuwen heen zijn hier, in deze keuken, talloos veel dienstboden, koks en knechts geweest. Een huis als dit had gemiddeld zes mensen in dienst. De dienstmeisjes sliepen op zolder, de knechts in het souterrain. Overdag zaten ze hier. In 1912 was huispersoneel hier niet meer nodig. Huis Marseille werd een advocatenkantoor. Er werd een huisbewaarder aangesteld, die het souterrain bewoonde. Van 1935 tot 1953 was dit Neeltje Degenkamp, die hier woonde met haar man Johan en hun kinderen Richard en Marie.

Vader Johan deed het kleine onderhoud aan het huis en de tuin. Moeder Neeltje zorgde ervoor dat de kantoren werden schoongehouden. Overdag bracht ze koffie en thee rond voor de advocaten en de secretaresses. Het hele souterrain was hun domein. Aan de voorkant, die in drieën was verdeeld, hadden ze hun slaapkamers. En in de keuken met het enorme gietijzeren fornuis, brachten ze de dag door.

Marie hielp haar moeder in de huishouding. Verschillende keren per dag moest ze een ketel water opzetten, kopjes afwassen en drogen en weer allemaal op het aanrecht onder het raam zetten, netjes in een lange rij, om ze vol te schenken met koffie of thee voor de heren en dames boven.

Niemand anders dan Marie en haar moeder Neeltje wisten hoe groot het pand was als ze met het zware blad vol kopjes rinkelend op hun schoteltjes door huis gingen. ’s Avonds als de kantoren verlaten waren, gingen ze met de schoonmaakster, mevrouw Rotgans, voor de zoveelste keer die dag door het hele gebouw om de prullenmanden en asbakken te legen, de boel af te stoffen en schoon te vegen, zodat het er weer netjes uit zou zien voor de volgende dag. Alleen helemaal boven in het achterhuis waren nog een paar privé-vertrekken, die soms door medewerkers werden bewoond, waar ze nooit kwamen.

Neeltje heeft hier de oorlog doorgemaakt. Ze hielp onderduikers hier in het pand de hongerwinter door. Vanwege haar goede zorgen werd ze ‘moe Degenkamp’ genoemd. In 1953 ging ze met pensioen. Ze moest toen weg uit het souterrain. Het grote fornuis waar ze altijd op kookte, is niet lang daarna weggehaald. Toen Huis Marseille als museum werd ingericht, is hier een ander exemplaar neergezet dat op het oude lijkt.

Alle hoofdstukken

1. Entree: Isaac Fouquier – De herinnering van een koopman, 1665–1676
2. Beletage 399: Cornelis Spruijt – Een vrome diamantslijper, 1665–1708
3. Rode zaal: Paulus Heeger – De bankier en de stoïcijn, 1715–1794
4. Grote zaal 399: Catharina Roeters van Lennep – Een schilder in haar atelier, 1815–1851
5. Bovenzaal 401: Jan de Pont – Een advocaat in oorlogstijd, 1940–1956
6. Bovenzaal 401: Jos de Pont – Van student tot stichter, 1961–1999
7. Grote Zaal 401: Debora Elias – Een gefortuneerde weduwe, 1738–1783
8. Tuinzaal 401: Dirk van der Meer & Debora Elias – Het hemels concert, 1730–1731
9. Hal 401: Jeremias & Dirk van der Meer – De zuinige vader en de ambitieuze zoon, 1718–1738|
10. Bibliotheek: Hester Elias – Een onafhankelijke jonkvrouw, 1791–1810
11. Keuken: Neeltje Degenkamp – Bewaarder van het huis, 1935–1953

Boek

Meer weten over de (bewoners)geschiedenis van Huis Marseille? Het boek waar deze audiotour op is gebaseerd, Een huis genaamd Marseille. Leven aan een Amsterdamse gracht van de zeventiende eeuw tot nu, verkrijgbaar in onze museumwinkel en via onze webshop.

Colofon

Tekst: Caroline Hanken
Stemmen: Job Cohen & Sacha de Boer
Montage: Hugo Dijkstal
Opnames audioboekfragmenten: Floor Minnaert
Met dank aan nai010 publishers en Uitgeverij Rubinstein