Josje Janse-de Ronde Bresser en Hans van den Bogaard hebben beiden de afgelopen jaren in stilte een bijzondere fotocollectie aangelegd die alleen bij een kleine groep van familieleden, vrienden en fotoliefhebbers bekend was. Nu verhuizen hun foto’s tijdelijk van de kasten, laden, dozen en lijsten in de beslotenheid van het eigen huis naar de openbaarheid van wanden en vitrines in Huis Marseille. Zij hebben zelf, op verzoek van Huis Marseille, een selectie gemaakt. Via deze presentaties kijken wij door hun ogen naar de geschiedenis van de fotografie. Tegelijkertijd krijgen we een uniek inkijkje in de gedrevenheid en passie van de fotoverzamelaar.
Beiden zijn via hun werk met de fotografie in aanraking gekomen. Josje Janse-de Ronde Bresser werkte jarenlang als assistent van Willem Diepraam, die met Bert Hartkamp als één van de eerste particulieren in Nederland fotografie is gaan verzamelen en delen van zijn collectie aan het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum heeft verkocht. Bijna tien jaar geleden is zij zelf begonnen met verzamelen en heeft nu ruim tweehonderd foto’s bijeengebracht. Hans van den Bogaard, die meer dan twintig jaar geleden zijn eerste foto kocht en nu zo’n 350 foto’s bezit, is ook zelf fotograaf. Hij werkt onder andere voor Vrij Nederland en de Nederlandse Opera. Het verzamelen staat ook in zijn eigen fotografisch werk centraal: hij heeft diverse fotoreportages gemaakt van kunstenaarshuizen en huizen van kunstverzamelaars. Wat hen bindt is de intuïtieve manier waarop zij collectioneren. Zoals dat vaker bij verzamelaars gaat hadden ze geen vooropgezet plan toen ze begonnen. Zij kiezen vooral op het beeld dat in de eerste plaats direct moet aanspreken, daarnaast dient de afdruk van een goede kwaliteit te zijn. Een bekende fotografennaam is mooi meegenomen maar speelt geen doorslaggevende rol in de keuze; bekend en onbekend hebben voor hen evenveel waarde. De periode of stijl waarin de foto is gemaakt is van ondergeschikt belang. Juist deze benadering heeft hen een brede en internationale verzameling opgeleverd die een persoonlijke visie op 165 jaar fotografie illustreert en het bestaande canon openbreekt.
Dit wil beslist niet zeggen dat hun collecties richting of visie missen. Juist doordat deze zo sterk zijn gestoeld op persoonlijke voorkeur vallen er na verloop van tijd wel degelijk zwaartepunten aan te wijzen. Deze thema’s laten de verzamelaars in de presentatie in Huis Marseille naar voren komen. In de collectie van Josje Janse-de Ronde Bresser staat de emotie die het beeld oproept centraal, gepaard aan een expressieve vormentaal. Zoals zij het zelf ooit in een interview met PF Magazine voor fotografie en imaging formuleerde: ‘Vorm en perspectief zijn de belangrijke factoren. Vorm vooral, dan gaat alles meespelen. … al mijn foto’s hebben een soort tederheid.’ Deze kenmerken zijn ook terug te vinden in de vier thema’s die zij zelf in haar collectie onderscheidt: allereerst het thema vrouwen met werk van onder andere Eva Besnyö, Eduard Boubat, Julia Margaret Cameron, Lewis Hine, Johan van der Keuken en Laura Samsom-Rous. De keerzijde van het bestaan illustreren de oorlogsfoto’s van Emmy Andriesse, Yevgeni Chaldej, Ad van Denderen, Eugene Smith en Koen Wessing. Het stadsgezicht en het landschap zijn vertegenwoordigd in foto’s van Bill Brandt, Henry P. Emerson, Walker Evans, Herbert Ponting, Paul Strand e.a. Tot slot heeft Janse ook oog voor vreemde en experimentele vormen, waartoe ze onder andere het werk van Joseph Koudelka, Emiel van Moerkerken en Piet Zwart reke
‘Jij kiest altijd van die rare dingen’ zei iemand ooit tegen Hans van den Bogaard. Diegene refereerde hiermee aan het feit dat Van den Bogaard altijd nadrukkelijk kiest voor atypische beelden. Voor foto’s die je weinig ziet en vaak anoniem zijn, maar ook voor foto’s die een onbekende kant belichten van beroemde fotografen zoals Ansel Adams, Robert Capa, Henri Cartier-Bresson, André Kertesz, Albert Renger-Patzsch en Edward Steichen. Daarnaast vind je in zijn collectie ook de klassieken van de vroege 19de-eeuwse fotografie terug, van zulke uiteenlopende namen als Thomas Annan, Adolphe Braun, Hill & Adamson, Charles Marville, Auguste Salzmann en Linnaeus Tripe. Van den Boogaard kiest een avontuurlijke weg door de fotografie. Zo is hij ook geïnteresseerd in objectmatige aspecten van de fotografie, waardoor zijn verzameling bijzondere procédés en allerlei specifieke vormen van fotografie telt, zoals albums, stereokaarten, cartes-de-visites en daguerreotypieën. De Nederlandse fotografie is goed vertegenwoordigd met werk van fotografen die belangrijk voor Van den Bogaards eigen ontwikkeling als fotograaf zijn geweest, onder wie Ed van der Elsken, Aart Klein en Cor van Weele. Foto’s van generatiegenoten als Han Singels en Koen Wessing heeft hij verworven door deze te ruilen tegen eigen werk. Juist dit gegeven maakt de collectie van een fotograaf anders dan alle andere verzamelingen.