Hellen van Meene

De afgelopen vier jaar is Hellen van Meene (Alkmaar, 1972) de wereld ingetrokken om een mooi en overtuigend vervolg te maken op haar serie tienerportretten waarmee ze eind jaren negentig, begin 2000 wereldwijd succes kreeg. Werkte ze eerst vooral met tieners die ze al langer kende in haar eigen omgeving, voor haar nieuwe werk vond ze haar modellen op straat in Japan, Engeland, Duitsland, Letland en Rusland. Ook deze portretten heeft ze zorgvuldig geënsceneerd, hoewel ze daarbij sneller en doelgerichter te werk is gegaan. Deze spontane manier van fotograferen leidde tot nieuwe portretfoto’s, waarin de interactie tussen fotograaf en model veel pregnanter aanwezig is – voor het eerst is er direct oogcontact tussen model en fotograaf.

Van Meene fotografeert nog steeds pubers maar ze heeft haar repertoire uitgebreid van jonge meisjes en androgyne jongens naar tienermoeders met hun kind, tweelingen, jonge geliefden, vrienden, vriendinnen, broers en zussen. De spanningsvolle verwachtingen van het leven, en het universele verlangen van de adolescent die uitkijkt naar de volwassenheid – of die nu in Tokio, Londen of Sint Petersburg woont – vormen de rode draad in haar oeuvre. Feilloos verbeeldt ze het gedroomde ideaal van deze jongeren dat nog niet samen valt met de realiteit waarin zij leven. Dit spanningsveld tussen feit en fictie visualiseert ze met een sterke zintuiglijke benadering en een goed oog voor kleine maar betekenisvolle details in de textuur en kleur van kleding of de lichtval op een stuk huid of haar. De theatrale en surrealistische composities van vroeger hebben plaatsgemaakt voor een vrijere benadering waarin ze ook ruimte geeft aan de klassieke poses en lichtval uit de schilderkunst.

Van Meene heeft de regie over de compositie stevig in handen, maar ze velt in de portretten beslist geen oordeel over de soms penibele situaties waarin deze jongeren zich bevinden. Ze zoekt evenmin naar het onbewaakte ogenblik waarin zij op hun kwetsbaarst zijn. Integendeel, de nieuwe identiteit die ze samen met het model creëert valt niet altijd samen met die van het meisje of de jongen zelf. In deze reeks foto’s laat Hellen van Meene overtuigend zien hoe ze trouw aan haar concept nieuwe wegen is ingeslagen.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek dat bij Schimer/Mosel in München wordt uitgegeven. Met een tekst van Els Barents.  Duits/Engels, 96 pagina’s, ISBN 3-8296-0264-2, 978-3-8296-0264-8, € 29,80.

Collectie van Huis Marseille / H+F Collectie

In het souterrain van het museum zal een keuze te zien zijn uit het werk van Japanse fotografen en fotografen die hun inspiratie uit Japan halen met werk van Susan Derges, Pierre Faure, Naoya Hatakeyama, Syoin Kajii, Rinko Kawauchi, Chino Otsuka en anderen.