In de nasleep van een veelbewogen Nederland-Ruslandjaar wijdde Huis Marseille vanaf 14 december 2013 een groot aantal tentoonstellingszalen aan de fotografische blik op de intrinsiek Russische ziel.
Deze ziel vindt men langs de oevers van de grote Russische rivieren – zoals de Wolga, de Neva en de Oka – daar waar de ontwikkeling van Rusland nauw verbonden is met handelsverkeer en visvangst. De Russische fotograaf Oleg Klimov brengt de verhouding van Rusland tot het water in beeld, en hij reist daartoe over de waterwegen en zeeën. De Nederlandse fotograaf Rob Hornstra legt de Russische ziel bloot in duizenden details, zoals de lukraak aangebrachte valse wimpers op de oogleden van de flamboyante Natalya Shorogova – ‘vloerdame’ van een verdieping in hotel Zhemchuzhina in Sotsji, de educatieve ruimtevaartopstelling in het Orlyonok kindercentrum, de gevonden foto’s met een nostalgische sfeer of een foto van een bordje eten in de gevangenis. Olga Chernysheva is een Russische kunstenares die alledaagse, niet spectaculaire onderwerpen opmerkelijk maakt, zoals in zichzelf verzonken metrobewakers in Moskou. Daarbij verkent ze de ongemakkelijke relatie met de ruimtes waarin het bestaan van deze figuren zich afspeelt.
Naast deze aandacht voor Rusland wijdt Huis Marseille een grote zaal aan de ‘Ring-portretten’ van de internationaal bekende kunstenaar Sarkis en twee zalen aan de eigen collectie, waarbij indrukwekkende foto’s van de Noord-Ierse fotograaf Willie Doherty worden getoond die tot de allernieuwste aanwinsten behoren.
Gouden Jaren / Rob Hornstra’s Rusland
Door het afblazen van zijn tentoonstelling in Moskou was fotograaf Rob Hornstra met zijn Sotsji project de afgelopen weken onafgebroken in het nieuws. Het subtropische badplaatsje Sotsji is veranderd in een bouwput aan de kust van de Zwarte Zee. In februari 2014 moeten er de Olympische winterspelen aanvangen die reeds te boek staan als de duurste aller tijden. Het is een mooi onderwerp voor Rob Hornstra die het liefst werkt aan langlopende projecten waarin hij vooral verhalen wil vertellen en vooroordelen wil ontkrachten. Samen met schrijver en filmmaker Arnold van Bruggen werkte Hornstra vijf jaar aan het documenteren van deze regio in de Kaukasus. Maar het spraakmakende Sotsji is slechts één van Hornstra’s Rusland projecten. Huis Marseille laat een groot overzicht zien van het werk dat Hornstra de afgelopen tien jaar in Rusland gemaakt heeft. Gefotografeerd in de documentaire traditie maar met een volstrekt eigen stijl, worden zijn foto’s gekenmerkt door een narratief en schilderachtig karakter. Thematisch exemplarisch trekken de typerende bewoners van diverse Russische regio’s aan onze ogen voorbij: de veteranen, de junks, de ambachtslieden, de patiënten, de prostituees, de moslims, de kinderen, de geliefden, de huismoeders, de artiesten. Een haat-liefdeverhouding met een kleurrijk land met bijzondere bewoners.
Rob Hornstra (1975) heeft naam gemaakt met vele langlopende projecten in onder meer IJsland, Nederland en Rusland. In 2004 studeerde hij cum laude af aan de HKU door zijn boek Communism & Cowgirls [Tsjeljabinsk-Rusland] in oplage te drukken en daarmee de Dutch Photo Academy Award te winnen. Met hulp van crowdfunding bracht Hornstra inmiddels samen met Arnold van Bruggen een aantal boeken uit over ‘The Sochi Project’. In november 2013 verscheen de afsluitende publicatie An Atlas of War and Tourism in de Caucasus (Aperture), te koop in de museumwinkel.
Olga Chernysheva ‘Windows’ en ‘On Duty’
Met haar gave voor empathische en fijngevoelige observatie ontdekt Olga Chernysheva kunst in het alledaagse. Haar werk vertegenwoordigt een nieuw soort realisme. Chernysheva onderzoekt de relatie tussen object en figuur, in het bijzonder de manieren waarop mensen een ongemakkelijke relatie aangaan met de ruimtes waarin ze bestaan. Kunst is voor haar: ‘a little office that conducts research into the poetic truth of life.’
Oleg Klimov. Langs de oevers van Rusland
Na jarenlang reportages te hebben gemaakt in de Kaukasus, Centraal Azië en andere brandhaarden in de voormalige Sovjet-Unie, is de Russische fotograaf Oleg Klimov op zoek gegaan naar de eeuwenoude en nooit uitgekristalliseerde verhouding die Rusland heeft met water. Van de oude Goelag in het Noorden, langs de vissers van Kamtsjatka, het verre oosten aan de Stille Oceaan, via de eerste stalinistische dwangarbeiderskampen onder de Witte Zee, tot rivierdorpen en militaire bases langs de Wolga.
Sarkis. Portretten van de Ring
De elven, orks, tovenaars en hobbits die de saga In de ban van de ring van J.R.R. Tolkien bevolken, vormen een eigen cultuur waarin de strijd tussen goed en kwaad continu is. Het goed en kwaad wordt verbeeld in kleine sculpturen, die door mensen worden geproduceerd en van expressie voorzien. De internationaal bekende kunstenaar Sarkis verzamelde deze Ringfiguurtjes en fotografeerde ze op een analytische manier, zodat de goede en kwade krachten sublimeren.
Willy Doherty en collectie Huis Marseille
In de zalen die aan de collectie van Huis Marseille gewijd zijn, hangen onder meer twee grote werken van de Noord-Ierse fotograaf Willie Doherty – ‘Seepage’ en ‘To the Border, A Fork in the Road’ die onlangs door Huis Marseille werden verworven. Doherty was in Art Basel dit jaar vertegenwoordigd met de indrukwekkende video ‘Remains’ (2013) ontstaan uit ‘a body of work that meditates upon the irrefutable traces of past events that will not disappear, that resurfaces and cannot be forgotten.’
Met werk uit onze collectie van
Willie Doherty, Olga Chernysheva, Oleg Klimov, Rob Hornstra, Emma van der Put