Revealing Reality

Andres Serrano

Revealing Reality

Ahmed Osoble (Denizens of Brussels), 2015 © Andres Serrano. Collection Huis Marseille. Courtesy of Andres Serrano & Galerie Nathalie Obadia Paris/Bruxelles.

‘Fatima’, was Imprisoned and Tortured in Sudan (Torture), 2015, 1/3 (edition of / editie van 3 + 2 AP) © Andres Serrano. Courtesy Andres Serrano & Galerie Nathalie Obadia Paris/Bruxelles

Sister Irina. Alexander Nevsky Church, Jerusalem (Jerusalem), 2014 1/3 (editie van 3 + 2 AP) © Andres Serrano. Courtesy Galerie Nathalie Obadia Parijs/Brussel

Johnny (Nomads), 1990, 4/4 (editie van 4 + 2 AP) © Andres Serrano. Collectie Huis Marseille

Jorge Luis Redondo Rivero. Marquesado, Camagüey (Cuba), 2012, 4/7 (editie van 7 + 2 AP) © Andres Serrano. Courtesy Galerie Nathalie Obadia Parijs/Brussel

Milk Cross (Bodily Fluids), 1987, AP 1/2 (editie van 4 + 2 AP) © Andres Serrano. Courtesy Galerie Nathalie Obadia Parijs/Brussel

Persoonlijke collectie van Andres Serrano.

Het oeuvre van de toonaangevende kunstenaar Andres Serrano (New York, 1950) fascineert en provoceert. In schaal, compositie en onderwerpskeuze vertonen Serrano’s werken veel gelijkenis met het werk van oude meesters. In tegenstelling tot de verbeelding op deze oude schilderijen confronteert Serrano’s werk ons echter rechtstreeks met de realiteit van vandaag de dag. Andres Serrano heeft een diepe belangstelling voor de condition humaine, die hij fotografeert op een manier die zowel ontroerend als ontregelend is, maar geen oordeel velt. Revealing Reality is de eerste grote tentoonstelling van het werk van Andres Serrano in Nederland in twintig jaar. De tentoonstelling combineert vroege abstracte werken uit de serie Bodily Fluids met werken uit Serrano’s nieuwste series Torture en Denizens of Brussels. Vooral in zijn portretten ziet men Serrano’s meesterhand. In de thema’s van zijn omvangrijke oeuvre maakt hij de realiteit van het menselijk bestaan zichtbaar. Hij volgt dat bestaan van de goot tot aan de hemel.

Onderwerpen die ontregelen

Andres Serrano voelt zich verwant met de schilders van de barok, zoals Caravaggio, van wie bekend is dat hij het niet schuwde een prostituee model te laten staan voor de madonnafiguur, een gegeven dat destijds voor veel controverse zorgde. Serrano voelt zich verwant met de oude meesters uit de schilderkunst omdat zij eenzelfde thematiek hadden, waaraan ze vanuit de christelijke traditie vorm gaven. Serrano meet zich geen oordeel aan over de mensen die hij portretteert. Andres Serrano heeft verschillende projecten rondom daklozen gemaakt: Nomads (1990), Residents of New York (2014) en meest recent Denizens of Brussels (2015). De ‘nomaden’ fotografeerde hij ’s nachts in de metrostations van New York City, in een provisorische studio inclusief licht, statief en een achtergrond. In 2014 fotografeerde Serrano dakloze inwoners van New York op straat en noemde ze Residents of New York om ze te erkennen als inwoners van de stad, in plaats van het cliché van ‘de dakloze’ te gebruiken. In 2015 maakte hij een vervolg op deze serie door daklozen in Brussel te portretteren. Hen noemde hij echter ‘denizens’, schepsels (mens, plant, dier, bacterie) die bezit hebben genomen van een specifieke plaats of gebied. In Brussel lijken de zwervers meer op acteurs die van de straat hun podium hebben gemaakt. Uit al deze series zijn foto’s in de tentoonstelling opgenomen. Daar waar schilderijen deels aan de verbeelding van de kunstenaar ontspruiten, confronteert Serrano’s werk ons op een in schaal en compositie bijna schilderkunstige manier rechtstreeks met de realiteit van vandaag de dag.

De essentie gevangen in het portret

In Serrano’s portretten ziet men de hand van de meester. De relatie met zijn onderwerp begint wanneer degene die poseert voor de camera heeft plaatsgenomen. Op dat moment probeert hij te weten te komen wat de gevoelens, gedachten en drijfveren van zijn model zijn, om zo de ziel van de persoon te kunnen vangen. Via de ngo Waging Peace, die campagne voert tegen genocide en de systematische schending van mensenrechten in Afrika, kwam Serrano bijvoorbeeld in contact met Fatima, wier portret deel uitmaakt van de serie Torture (2015). Zij was in Soedan gemarteld omdat ze verdacht werd van hulp aan rebellen. Met haar sluier smoort ze haar schreeuw en verbergt ze haar getraumatiseerde blik.

In 2012 maakte Serrano zijn eerste reis naar Cuba, het land waar zijn moeder – die in Amerika was geboren – een groot deel van haar jeugd had gewoond. In de serie Cuba (2012) portretteerde hij Cubanen uit alle lagen van de bevolking om tot in het hart van de Cubaanse samenleving te kunnen doordringen. Het lukte hem uiteindelijk niet om Fidel Castro voor de lens te krijgen, maar hij maakte een aantal memorabele portretten van andere bekende Cubanen.

Het stoffelijke en onstoffelijke

Christelijke symboliek speelt een belangrijke rol in het werk van Andres Serrano. Hij groeide op in een katholieke buurt waar religieuze tradities met het dagelijks leven waren vervlochten. De symbolen van de rooms-katholieke kerk keren in zijn projecten telkens op verschillende manieren terug. Zoals in zijn vroege fotoserie Bodily Fluids (1985-1990), waarin hij lichaamssappen (bloed, melk, urine, sperma) heeft gebruikt om via de fotografie tot abstracte kunstwerken te komen. Gesteld naast zijn andere werken – en hier met name de series The Church (1991), Budapest (1994), Holy Works (2011) en Jerusalem (2014) – verlenen deze abstracte werken zijn oeuvre een diepere betekenis. Ze plaatsen zijn fotografische registraties van uiteenlopende onderwerpen, waarbij geen onderwerp wordt geschuwd, in een dieper breder perspectief. Liefde, dood, seks, pijn, verdriet en marteling openbaren zich als de kern van het bestaan. Serrano’s omvangrijke oeuvre laat zien dat het stoffelijke en het onstoffelijke weliswaar los van elkaar lijken te staan, maar dat ze in wezen diep met elkaar verbonden zijn. En hiermee wordt de realiteit van het menselijk bestaan in Serrano’s oeuvre in alle gradaties getoond.

Andres Serrano (New York, 1950) studeerde van 1967 tot 1969 aan de Brooklyn Museum Art School en woont in New York City. In oktober 2017 zal het Petit Palais (Parijs) een belangrijke solotentoonstelling aan Serrano wijden. Recent had hij solotentoonstellingen in het Maison Européenne de la Photographie (Parijs, 2016), de Collection Lambert (Avignon, 2016), het Musées Royaux des Beaux Arts de Belgique (Brussel, 2015) en het Fotografiska Museum (Stockholm, 2015). In 1997 toonde het Groninger Museum zijn foto’s in de tentoonstelling A History of Sex. Serrano’s werk bevindt zich in vele openbare en particuliere collecties, waaronder die van het Museum of Modern Art (New York), de Corcoran Gallery of Art (Washington DC), het Israel Museum of Jerusalem, de Collection Lambert (Avignon) en Huis Marseille, Amsterdam. Sinds 2011 wordt Andres Serrano vertegenwoordigd door Galerie Nathalie Obadia Parijs/Brussel.

Met werk uit onze collectie van

Andres Serrano